Stilstaan en reflecteren
De Winter! Energetisch gezien hebben we al een kwart deel ervan achter de rug. We stevenen af op de donkerste dagen van het jaar. Over dat donker, waar we vaak zo bang voor zijn, letterlijk en figuurlijk, gaat deze keer de nieuwsbrief.
Het is ook even een mooi moment om terug te blikken, nu 2014 er al weer bijna opzit. Hoe was jouw jaar? Dat van mij was wel bewogen. Zakelijk gezien was er groei, qua persoonlijke en professionele groei heb ik veel geleerd, mijn nieuwe functie als bestuurssecretaris van het Platform Enneagram Professionals had een intensieve start. Donkere momenten waren er o.a. rond rond de ziekte van mijn moeder, operaties van onze jongste twee. Tegelijkertijd brengen dat soort momenten ook veel moois.
Onze twee “mannen” maakten zich overigens minder druk dan wij ouders. Zo herleefden wij vorige week in het WKZ toch wel weer eventjes de angstige tijden van twee jaar geleden, terwijl onze jongste pas even wit om z’n neus trok toen de dokter net voor de operatie vertelde over het verwijderen van de hechtingen. Hij is nog veel beter in staat te leven in het hier en nu, terwijl naar mate je ouder wordt situaties in het heden toch meer en meer gekleurd worden door ervaringen in het verleden. Herken jij dat ook? Ik kom er zo op terug!
Vooruitblik
Ook blik ik alvast vooruit naar 2015, dat ik al weer zonnig tegemoet zie:
Kijk maar even in de agenda voor de overige activiteiten.
De kracht van de donkere winter
De winter is de nacht van het jaar. Jaap Voigt schrijft in zijn boek “Leven & werken in het ritme van de seizoenen” dat de aarde schijnbaar in slaap is. De slaap is te zien als de kleine dood. Krachten van vernieuwing en zuivering zijn op een autonome manier aan het werk. De kracht van de winter zit vol paradoxen. Er is nieuw leven, gehuld in de dood. (…) de ijskoningin met een warm hart. Uiterlijk is er rust, innerlijk is er groei. De zaden die in de herfst in de aarde zijn gevallen, worden in hun rust gezuiverd; in de aarde bouwt zich de energie op die straks nodig is voor groei. Maar nu is het nog stil.
In de winter, zo schrijft hij, word je op jezelf teruggeworpen en zo als het ware gedwongen een gebied te onderzoeken dat je tot nu toe vreemd was of dat je tot nu toe niet verwerkt hebt. Het gaat hierbij om het opbouwen van het vertrouwen dat inspiratie vanzelf komt, als iets uit niets. En dat dit op den duur ook vanzelf vorm aan zal nemen.
Maar ja, meestal durven we daar niet op te vertrouwen. Onze persoonlijkheid staat ons eigenlijk in de weg.
Enneagram van het loslaten
In de training Word Wakker & Wijs II zijn we op dit moment ook met dit thema bezig. Dit doen we o.a. met behulp van het “enneagram van het loslaten”, waarin we de psychologische inzichten die het enneagram je geeft in de mooie maar ook minder handige kanten van je eigen persoonlijkheidsstructuur, combineren met energetische / systemische ervaringsoefening. Je leert dat als je gewoon jezelf en aanwezig bent, erop kunt vertrouwen dat je altijd alles binnen handbereik hebt om het hier en nu aan te kunnen. Je hoeft dus helemaal niet zo hard je best te doen (om te worden wie of wat je wilt zijn).
De kleine dood
Als je zo ver bent om deze stap naar jouw “donker” te doen, heb je inmiddels wel leren inzien dat je met je persoonlijkheid niet kunt bereiken wat je ten diepste wenst. Die houdt ons juist ervan af. Je kunt (stap 1) dus “zien” dat je je weer hebt laten meeslepen in je mechanisme van je persoonlijkheid. Na het ook te voelen en te zeggen, komen we op punt 4, waar we leren bij onze emotie te blijven. We leren op dit punt om met compassie naar onszelf te kijken, om onderliggende gevoelens van emotionele pijn of angst naar boven te laten komen. Ook dit noemen we “de kleine dood”. Omdat we hier de dingen tegenkomen die we het liefst voor onszelf (en anderen) verborgen willen houden.
Als we dan (op punt 5) leren “ontspannen” waarbij we ons lichaam en onze gevoelens levendiger en dieper kunnen ervaren, kunnen we diepere lagen in onszelf blootleggen. Als we ontspanning en angst samen kunnen toelaten, zullen de toestanden die ons in onze greep hielden, wegvallen. En dan kunnen we als het ware weer “wedergeboren” worden. We herinneren ons (stap 6) diep “adem te halen”, waardoor het patroon van je spanningen verder verschuift. En dan kun je mogelijk voelen dat je zelfbesef zich verruimt. Je wordt “echter”, meer gecentreerd.
Breder perspectief door minder bewustzijnsvernauwing
Vanuit dit vollere besef van onszelf en de wereld om ons heen, kun je je dan (stap 7) opnieuw verbinden, d.w.z. open stellen voor delen van je ervaring, die je voorheen niet toeliet, om daarna (punt 8) de situatie te herkaderen. We kunnen nu ineens veel objectiever onze situatie beoordelen. Door herkaderen zijn we in staat om onszelf en onze problemen in een veel breder perspectief te zien en zijn we veel beter in staat ze op te lossen. Naar mate we dit vaker doorlopen, neemt ons bewustzijn toe en krijgen we uiteindelijk toegang tot een oneindig breder perspectief. Onze toenemende aanwezigheid helpt ons vervolgens ook weer bij onze verdere groei.
Dit “enneagram van het loslaten”, waarop ik mijn oefening heb gebaseerd, vind je in “De wijsheid van het Enneagram” van Riso & Hudson.
Zo simpel kan het toch niet zijn?!
Dat hoor ik best wel vaak. Het duurt vaak wel even voor dat we dat kunnen geloven en geïnteresseerd raken in de eenvoud van het onszelf. We willen toch graag liever een interessant en dynamisch proces, liefst met een “to-do list” of “recept” om gelukkiger te worden, liefst zonder oude koeien uit de sloot te halen. Maar al die laatste pogingen zullen uiteindelijk na een paar maanden nog maar weinig effect hebben op hoe je je leven leidt.
Het is bovendien wel eenvoudig, maar toch wel lastig, omdat het discipline vraagt om écht elke dag geregeld even bij jezelf stil te staan. En moed! Om jezelf, met al je gehechtheden (verslavingen) en ego-identificaties, angsten en overtuigingen, onder ogen te zien en uit je comfortzone te komen. Gelukkig kom je niet alles in één keer tegen. Je ont-dekt niet meer dan je aankunt op dat moment. Maar zo ga je wel laagje voor laagje op zoek naar je eigen essentie. En onderweg kun je die ook steeds meer herkennen en ervaren.
Enneagram en onze gehechtheden
Het blijkt dat we (op punt 5) onze gehechtheden maar lastig kunnen loslaten. Zelfs al is ons innerlijk zelfbeeld negatief, het valt niet mee om dit los te laten, omdat er ergens onbewust een belang (b)lijkt te zijn om dit in stand te houden. Dit beeld heeft ons geholpen onze kindertijd te “overleven”, maar belet ons om in onze grootsheid te kunnen staan.
Hoe meer we (onbewust) geloven in ons negatieve innerlijke zelfbeeld, hoe hardnekkiger onze persoonlijkheid bezig is om ons ideale zelf in stand te (moeten) houden. En dat kost ongelooflijk veel, omdat dat ons botsingen, stress, samenwerkingsproblemen, relatieproblemen etc. oplevert. Het levert dus op, wat je probeert te ontlopen. Dat doe je dus! Uit, zeg maar, onbewuste zelfbescherming.
Moed, op weg naar grootsheid!
Er is dus inderdaad ook wel wat moed nodig! Maar als je die kunt vatten, ruimt het echter enorm op, waardoor er letterlijk en figuurlijk iets van je af kan vallen (en/of ook andere fysieke blokkades makkelijker kunnen verdwijnen). Het leven wordt als vanzelf “lichter” en jij kunt met al je “ontketende talent” veel meer gaan stralen en anderen helpen dat ook te gaan doen.
Lees ook mijn eerdere nieuwsbrief Oude Wijsheid & Grootsheid waar ik iets vertel over hoe Russ Hudson (schrijver van o.a. De Wijsheid van het Enneagram) ons meenam in “how to create kindness to ourselves and find the courage to be who you are, and invite others to do the same”. Mooie uitspraak!
